Trong quan niệm của người Việt Nam, xây dựng nhà cửa là việc hệ trọng của đời người nên cần chuẩn bị kỹ càng không chỉ về nguyên vật liệu, tiền bạc, thợ thuyền, thiết kế… mà còn phải xem ngày xem tháng. Dân gian cho rằng để việc xây nhà diễn ra thuận lợi và những người sống trong ngôi nhà đó sau này luôn yên ổn, cần chọn năm xây nhà hợp tuổi chứ không phải thích lúc nào xây lúc đó, nếu không hợp thì có thể mượn tuổi làm nhà.
Mượn tuổi làm nhà là gì?
Tục mượn tuổi làm nhà có từ lâu đời, xuất phát từ niềm tin vào ảnh hưởng yếu tố năm, tuổi đối với vận mệnh con người trong văn hóa phương Đông, đặc biệt là theo quan điểm phong thủy và triết lý âm dương ngũ hành. Người ta tin yếu tố tuổi liên quan đến mệnh số, có thể tác động đến kết quả những công việc trọng đại, trong đó có việc xây nhà.
Người xưa cho rằng con người có những năm xung khắc hoặc năm tốt trong cuộc đời, và có những năm không thích hợp để làm công việc lớn như xây dựng nhà cửa. Nếu vẫn cố làm nhà vào năm không hợp tuổi, không hợp mệnh, chẳng hạn như phạm Kim lâu, Hoang ốc hoặc Tam tai, gia chủ sẽ dễ gặp phải những khó khăn, rủi ro trong quá trình xây nhà cũng như các vấn đề trong cuộc sống sau này như tai nạn, bệnh tật, thất thoát tài sản, thất bại trong công việc…
Tuy nhiên, nhiều khi gia đình có việc cần xây nhà ngay năm đó (để cưới vợ cho con chẳng hạn), hoặc nhà đã quá cũ cần đập đi xây mới. Giải pháp lúc này là mượn tuổi làm nhà để không phải trì hoãn công việc quan trọng này. Thường gia chủ sẽ mượn tuổi của họ hàng, bạn bè thân thiết có tuổi hợp với mình và hợp với năm đó. Người này sẽ đứng tên với tư cách gia chủ khi thực hiện các lễ cúng động thổ, cất nóc và những nghi lễ liên quan đến việc xây dựng ngôi nhà này nói chung.
Mượn tuổi làm nhà là khi gia chủ muốn tiến hành xây dựng nhà cửa nhưng lại không được tuổi trong năm đó. Vì vậy, họ sẽ mượn tuổi của một người khác (người có tuổi phù hợp để làm nhà) để khởi công xây nhà. (Ảnh: shs house)
Việc mượn tuổi làm nhà được cho là sẽ giúp gia chủ tránh được xui xẻo do sự không hợp mệnh của mình trong năm đó và hưởng cái may mắn, thuận lợi của người mình mượn tuổi.
Tiêu chí chọn người mượn tuổi làm nhà
Người được chọn để mượn tuổi làm nhà phải đáp ứng một số tiêu chí nhất định. Họ thường là người thân hoặc bạn bè gần gũi của gia chủ và đáp ứng các yêu cầu sau:
– Người được chọn mượn tuổi phải có tuổi hợp với gia chủ, không xung khắc cả về ngũ hành và can chi. Tuổi của người đó phải hợp hoặc không xung khắc với năm làm nhà.
– Người mượn tuổi cần có sức khỏe tốt, tinh thần ổn định và không gặp phải vấn đề lớn về mặt tài chính hay gia đình, sức khỏe trong thời gian gần đó.
– Người mượn tuổi cần phải có gia đình ổn định, hạnh phúc, không gặp phải các vấn đề rắc rối về gia đạo, công việc hay pháp luật.
Ngoài ra, theo phong tục, cần tránh mượn tuổi của những người đã động thổ trong vòng một năm trước đó. Đây được cho là điều tối kỵ. Ngoài ra, người được chọn cũng chưa cho ai mượn tuổi trong năm đó. Dân gian cho rằng khi công trình chưa được xây dựng xong thì không được cho gia đình khác mượn tuổi, mỗi năm không cho mượn tuổi quá một lần. Gia chủ khi đi mượn tuổi cần trao đổi rõ ràng để không phạm phải điều này.
Quy trình mượn tuổi làm nhà
Việc mượn tuổi làm nhà thường được thực hiện qua các bước sau:
– Tìm hiểu và chọn tuổi hợp : Gia chủ tìm hiểu tuổi của mình và người thân, bạn bè, từ đó chọn người có tuổi hợp với mình. Việc này thường được các thầy phong thủy hoặc người có kinh nghiệm trong gia đình tư vấn.
– Xin phép mượn tuổi : Sau khi chọn được người phù hợp, gia chủ sẽ xin phép người đó để mượn tuổi. Lúc này, người được mượn tuổi sẽ không tham gia vào các công việc xây dựng mà chỉ đứng ra làm lễ động thổ, cúng bái.
– Thực hiện các nghi thức : Lễ động thổ, khởi công và các nghi thức liên quan đến việc xây nhà sẽ do người mượn tuổi thực hiện.
– Trả lại tuổi sau khi hoàn thành : Sau khi công trình được hoàn thành, gia chủ sẽ tổ chức các lễ cúng để “trả lại tuổi”.
Các lưu ý khi mượn tuổi làm nhà
– Trước khi thực hiện, gia chủ và người cho mượn tuổi cần thỏa thuận rõ ràng về vai trò và trách nhiệm của mỗi bên để tránh hiểu lầm và tranh cãi sau này.
– Người mượn tuổi phải là người mà gia chủ tin tưởng và có mối quan hệ tốt. Đây là một yếu tố quan trọng để đảm bảo công việc xây dựng diễn ra thuận lợi.
– Theo phong tục, người cho mượn tuổi là nam giới, xuất phát từ quan niệm đàn ông là chủ nhà.
