Lớn lên trong một gia đình ba mẹ đều là doanh nhân, không có ai theo đuổi con đường nghiên cứu khoa học kỹ thuật, tuy nhiên, từ nhỏ, Đào Hiểu Phong (cựu học sinh Trường quốc tế Việt Úc – VAS) đã có niềm đam mê tìm tòi và sáng tạo nhiều thứ mới mẻ. Dù vậy, con đường làm quen với khoa học của Phong chỉ thực sự bắt đầu vào mùa hè trước khi em lên lớp 12. Khi đó, Phong nảy sinh ý tưởng phát minh một robot để xây dựng thói quen phân loại rác hiệu quả hơn.
Ý tưởng là thế, nhưng từ mục tiêu đến thực tế là một con đường không hề bằng phẳng. Khó khăn đầu tiên là Phong chưa từng học về robot và cũng chưa tham gia cuộc thi nghiên cứu khoa học. Với hành trang duy nhất là niềm đam mê, Phong mơ hồ, chưa biết bắt đầu như thế nào. Em chỉ có một niềm tin, rằng mình có thể làm được.
“Điều khó nhất là dự án của em không có giáo viên trực tiếp hỗ trợ về mặt kỹ thuật; em cũng chưa từng học những lĩnh vực IT cần thiết cho dự án. Đồng đội của em có chuyên môn thiết kế và nghệ thuật nên không giúp phần công nghệ được. Em và anh hai đã tự học, tự làm”, Phong chia sẻ.
Đào Hiểu Phong
Ăn ngủ cùng Otto
Otto là 1 module, được gắn lên các thùng rác phân loại. Otto có camera ở dưới để người dùng scan rác trong tay, như ly nước, khẩu trang, hộp xốp… Sau đó, Otto phân loại và bật đèn tương ứng với loại rác đó. Otto là một phương pháp mới để phổ biến việc phân loại rác bằng máy ở Việt Nam.
“Lúc đặt tên dự án, em nghĩ đến hình ảnh con rái cá (tiếng Anh là Otter) nắm tay nhau khi ngủ để không lạc nhau. Động tác scan rác bằng Otto như mình đang bắt tay nó. Hơn nữa, em mong con robot sẽ ‘chung tay’ cùng các bạn học sinh bảo vệ môi trường, bước đến tương lai xanh sạch đẹp”, Phong chia sẻ.
Theo Phong, một giải pháp được sáng chế ra là một tập hợp các thử thách kỹ thuật. Quá trình nghiên cứu – thực hiện của em bắt đầu từ vấn đề cần giải quyết nhất trong đó. Sau khi xác định vấn đề, em tự tìm kiến thức trên mạng (các bài nghiên cứu, Youtube, diễn đàn) và thực hiện. Cứ như vậy, em dần dần giải quyết hết, thử nghiệm, rồi lại tìm thấy những vấn đề mới!
Ba mẹ em rất vui vì thấy con nỗ lực theo đuổi đam mê của mình. Mỗi lần em có tiến triển gì trong dự án này đều chia sẻ với ba mẹ. Mẹ chỉ thường xuyên bảo con “dọn phòng đi” bởi trong 1 tháng ăn ngủ cùng dự án, Phong đã biến chính phòng ngủ của mình thành phòng thí nghiệm.
“Ngay tuần đầu tiên em đã chế tạo hàng chục mạch điện và khiến phòng ngủ vô cùng bừa bộn. Em đã lắp ráp được phiên bản đầu tiên của Otto trong vòng 1 tháng. Nhưng cả nhóm nhận thấy cần phải cải tiến thêm, nên em lại tiếp tục mày mò”, nam sinh nói.
Phong và đồng đội đã giành giải Nhất tại Cuộc thi Khoa học kỹ thuật học sinh trung học TP Hồ Chí Minh.
Nỗ lực đã được đền đáp. Sau nhiều phiên bản nâng cấp của Otto, Phong và đồng đội đã vượt qua hơn 1200 đề tài tham dự để giành giải Nhất tại Cuộc thi Khoa học kỹ thuật học sinh trung học TP HCM. Otto hiện đang được triển khai thực tế tại một cơ sở của trường.
Về việc phẩn bổ thời gian cho học tập và nghiên cứu, Phong học và làm hết bài trên lớp rồi làm dự án ngoài giờ học. Dù đôi lúc có nhiều việc, khó để sắp xếp thời gian, em cũng không nhụt chí.
Sau khi tốt nghiệp THPT, Phong đã chuyên giao Otto cho một nhóm bạn lớp 11 (bây giờ các bạn đang học lớp 12). Phong là cố vấn. Sau một thời gian hoạt động, nhóm quyết định đổi tên dự án thành LeBin vì có nhiều thay đổi ở các mảng công nghệ, cần có một thiết kế mới. Hiện nhóm Lebin có 6 thành viên.
Gần đây LeBin cũng đã nhận giải Nhất cuộc thi Idea Expo Challenge – một cuộc thi về môi trường được tổ chức bởi Rethink Plastic Organization. Còn Phong, sau Otto, bây giờ em đang phát triển 1 dự án mới của riêng em, là 1 trò chơi “bí mật”!
Lebin có 6 thành viên. Gần đây các bạn đã nhận giải nhất, được tài trợ ở cuộc thi Idea Expo Challenge.
Học giỏi lại nhiều tài lẻ
Đa tài, đa sở thích, ham học hỏi, Đào Hiểu Phong được mọi người xung quanh biết đến là một học sinh xuất sắc toàn diện, một nhà phát minh trẻ và một “tín đồ” nhạc jazz.
Trong suốt những năm THPT, Phong luôn duy trì thành tích học tập xuất sắc với điểm trung bình trên 9,7 và từng đạt 7 điểm A* (điểm tuyệt đối) trong kỳ thi chứng chỉ giáo dục THPT quốc tế Cambridge IGCSE.
Song, thành tích của Phong không chỉ dừng lại ở điểm số cao hay sáng chế công nghệ. Là thành viên của ban nhạc The Limited của trường từ lúc lớp 6 đến lúc tốt nghiệp. Em và các bạn đã trải qua một hành trình không thể quên. Band mỗi năm đều có nhiều hoạt động và sự kiện như Lễ Khai giảng, ngày Nhà giáo Việt Nam, Hội chợ Xuân… Đặc biệt, 3 năm gần đây The Limited có sự kiện Giai Điệu Yêu Thương là concert gây quỹ từ thiện cho dự án xây cầu ở Trà Vinh.
Phong từng chơi guitar và bass trong nhiều sự kiện của trường. Phong đặc biệt yêu thích nhạc jazz và từng dành nhiều ngày nghiên cứu các bản nhạc jazz để cố gắng hoàn thiện phần chơi của mình.
Em cho biết, tham gia ban nhạc không chỉ đơn thuần là để chơi nhạc cụ. Đó là cách mình xây dựng tính kỷ luật, sự khiêm tốn và trau dồi khả năng lãnh đạo – trải nghiệm là nền tảng giúp mình thành công.
“Âm nhạc đã đưa em đến với những người bạn và người cô mà em rất quý. Em học được rất nhiều từ quãng thời gian hoạt động trong The Limited: Kỹ năng chơi đàn, hoạt động nhóm, lãnh đạo, tổ chức sự kiện… Ngoài ra, cô Thư, giáo viên phụ trách band nhạc, luôn tận tâm dạy bảo mỗi người để chúng em ngày một trưởng thành hơn. Những lời khuyên của cô đã giúp em vượt qua nhiều khó khăn trong năm qua. Bây giờ em vẫn về thăm band và chơi nhạc với các bạn, nhưng em không hay tập đàn một mình”, Phong chia sẻ.
Otto là điểm nổi bật nhất trong hồ sơ để Phong giành được học bổng toàn phần của một trường đại học quốc tế. Tuy nhiên, Phong cũng cho biết: “Ba dạy em rằng sự công nhận không dành cho thành tích xuất sắc nhất mà cho người xứng đáng nhất. Em không thể trưởng thành mà thiếu đi gia đình, thầy cô, bạn bè đã đồng hành cùng em trên hành trình 12 năm qua! Em nghĩ đây mới là yếu tố quan trọng nhất để em giành được học bổng”.
Phong sẽ theo học ngành Cử nhân Công nghệ thông tin với các môn tự chọn về AI để theo đuổi niềm hạnh phúc có thể tự tạo ra thứ gì đó bằng công nghệ.
“Em luôn mơ ước trở thành một nhà phát minh. Muốn phát minh, em phải hình dung ra tương lai và dám đi đến nơi chưa ai từng đến. Không có thời điểm nào tốt hơn để theo đuổi ước mơ của mình hơn là bây giờ”, Phong cho hay.
