Vào một ngày tháng 3 năm 2021, ông Chương Sơn (Trung Quốc) đến một ngân hàng địa phương để thực hiện giao dịch chuyển khoản, trong đó ghi rõ sẽ chuyển 50 nghìn Nhân dân tệ (khoảng 175 triệu VND) cho Lý Tư. Mọi thông tin trên phiếu giao dịch đều chính xác, chữ viết rõ ràng, không có tình trạng khó đọc.
Sau khi hoàn tất thủ tục, ông Chương Sơn rời khỏi ngân hàng và không lâu sau nhận được thông báo chuyển khoản thành công qua điện thoại. Nhưng khi kiểm tra, ông Chương Sơn hoảng hốt vì số tiền chuyển không phải là 50 nghìn Nhân dân tệ mà là 500 nghìn Nhân dân tệ (khoảng 1,75 tỷ VND), vì vậy ông lập tức quay lại ngân hàng để chất vấn.
Sau khi rà soát, ngân hàng thừa nhận nhân viên của họ đã nhầm lẫn, thay vì chuyển 50 nghìn Nhân dân tệ, họ đã nhập thừa 1 số 0 thành 500 nghìn Nhân dân tệ, tức là ông Chương Sơn đã vô tình chuyển thừa 450 nghìn Nhân dân tệ. Để thu hồi lại số tiền, ngân hàng ngay lập tức liên hệ với người nhận.
Ông Lý Tư thừa nhận đã nhận được 500 nghìn Nhân dân tệ nhưng từ chối hoàn lại, lý do là ông Chương Sơn nợ ông 1,3 triệu Nhân dân tệ (khoảng 4,5 tỷ VND) và đã đến thời hạn phải trả. Trước đó, Chương Sơn đã cam kết sẽ trả trước 500 nghìn Nhân dân tệ. Gần đây, ông Lý Tư cũng đã kiện Chương Sơn ra tòa vì không trả nợ đúng hạn. Theo ông, số tiền thừa 450 nghìn Nhân dân tệ này chính là tiền Chương Sơn trả nợ cho ông.
Lý Tư không muốn hoàn tiền, ngân hàng cho rằng đây là tranh chấp nợ giữa họ và từ chối bồi thường, ông Chương Sơn tức giận và kiện ngân hàng ra tòa yêu cầu bồi thường 450 nghìn Nhân dân tệ cùng lãi suất tương ứng.
Vào tháng 8 năm 2021, tòa sơ thẩm mở phiên xét xử vụ án này. Sau khi điều tra và xét xử, tòa sơ thẩm đưa ra kết luận như sau:
(1) Ý định thực sự của Chương Sơn là chuyển 50 nghìn Nhân dân tệ, nhưng ngân hàng đã nhầm lẫn và chuyển 500 nghìn Nhân dân tệ, do đó ngân hàng phải chịu trách nhiệm tương ứng.
(2) Tranh chấp nợ giữa Chương Sơn và Lý Tư không có mối quan hệ trực tiếp với việc chuyển nhầm tiền, và không phải là lý do để ngân hàng trốn tránh trách nhiệm.
Từ đó, tòa sơ thẩm phán quyết rằng ngân hàng phải bồi thường 450 nghìn Nhân dân tệ cho Chương Sơn, đồng thời phải tính lãi suất phát sinh trong thời gian này theo mức lãi suất cơ bản của ngân hàng.
Sau khi phán quyết sơ thẩm được công bố, ngân hàng đã kháng cáo lên tòa án cấp cao, với lý do là dù ngân hàng có sai sót nhưng số tiền bồi thường chỉ nên giới hạn trong khoản thiệt hại thực tế mà Chương Sơn phải chịu.
Cuối năm 2023, tòa án cấp phúc thẩm đã mở phiên xét xử vụ án này. Sau khi xem xét hồ sơ của tòa sơ thẩm và thẩm vấn các bên liên quan, tòa phúc thẩm đưa ra kết luận như sau:
(1) Chương Sơn khẳng định rằng ý định thực sự của mình là chuyển 50 nghìn Nhân dân tệ cho Lý Tư, tòa công nhận điều này; còn Lý Tư nói rằng Chương Sơn đã cam kết trả trước 500 nghìn Nhân dân tệ, nhưng do thiếu bằng chứng, tòa không chấp nhận.
(2) Lý Tư khẳng định số tiền thừa 450.000 Nhân dân tệ là một phần của khoản nợ, và tranh chấp nợ đã được xử lý trong một vụ án khác, vì vậy số tiền này có thể dùng để khấu trừ vào nợ. Tuy nhiên, tòa cho rằng mỗi vấn đề là một vấn đề riêng biệt và không công nhận lý do này.
(3) Việc ngân hàng nhầm lẫn gây thiệt hại cho Chương Sơn là có, nhưng số tiền bồi thường chỉ giới hạn trong thiệt hại thực tế mà Chương Sơn phải chịu.
Từ đó, phán quyết của tòa phúc thẩm khác với phán quyết sơ thẩm, yêu cầu Lý Tư trả lại 450 nghìn Nhân dân tệ, ngân hàng chỉ phải bồi thường lãi suất thiệt hại.
Nếu theo kết quả của tòa sơ thẩm, ngân hàng sẽ phải trả trước 450 nghìn Nhân dân tệ cho Chương Sơn, sau đó yêu cầu Lý Tư hoàn lại tiền. Nếu Lý Tư không trả, ngân hàng sẽ phải khởi kiện một vụ mới. Hơn nữa, tranh chấp nợ giữa Lý Tư và Chương Sơn vẫn chưa được giải quyết, hai vụ kiện liên quan tới nhau, không biết khi nào sẽ kết thúc, gây tốn thời gian và hao phí tài nguyên tư pháp.
Do đó, phán quyết của tòa phúc thẩm làm mọi việc trở nên đơn giản hơn. Chương Sơn có thể yêu cầu Lý Tư trả lại 450 nghìn Nhân dân tệ dựa trên lý do chiếm dụng tài sản, nếu Lý Tư không trả thì Chương Sơn có thể yêu cầu thi hành án. Mặt khác, Chương Sơn phải thực hiện việc hoàn trả khoản nợ 1,3 triệu cho Lý Tư theo đúng quy định. Ngân hàng sẽ chỉ cần bồi thường lãi suất.
