Năm 2013, 4 người trong một gia đình ở Trung Quốc lần lượt qua đời vì bệnh ung thư. Một cuộc điều tra của các chuyên gia cho thấy việc gia đình này sử dụng lâu dài các dụng cụ nhà bếp bị ẩm mốc đã dẫn đến sự phát triển của chất gây ung thư aflatoxin, mà cơ thể con người đã hấp thụ lâu dài qua chế độ ăn uống. Chất gây ung thư đạt đến một mức tích lũy nhất định sẽ hình thành ung thư. Trong đó, dụng cụ nhà bếp chúng ta thường xuyên sử dụng nhất, dễ dàng đưa chất độc aflatoxin vào cơ thể nhất chính là đôi đũa khi bị mốc.
Tan Dunci, một y tá tại Khoa Độc chất Lâm sàng của Bệnh viện Linkou Chang Gung Memorial (Đài Loan, Trung Quốc), cho biết việc vệ sinh và thay đũa là rất quan trọng. Ví dụ, đã có nhiều trường hợp ung thư gan ở Trung Quốc, nơi mà cả gia đình đều bị ung thư gan như trường hợp trên đây. Nguyên nhân là do họ tiếp tục sử dụng những chiếc đũa đã bị mốc dẫn đến “độc tố tích tụ”.
Aflatoxin là chất độc phát triển sau nấm mốc, độc gấp 68 lần asen (thạch tín) và gấp 10 lần kali xyanua. Chỉ cần 1mg cũng đủ gây ung thư. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp loại nó là chất gây ung thư cấp độ 1.
Ngoài bộ đồ ăn như bát đũa thìa, theo Trung tâm An toàn Thực phẩm Hồng Kông (Trung Quốc), aflatoxin còn phổ biến hơn ở các vùng nhiệt đới. Môi trường có độ ẩm và nhiệt độ cao, cùng với việc xử lý và bảo quản cây trồng không đúng cách sau thu hoạch, thường khiến đậu phộng, ngô, ngũ cốc, hạt bông, hạt cây, một số loại gia vị và các loại cây trồng khác bị nấm mốc và nhiễm aflatoxin.
Aflatoxin có khả năng chịu nhiệt và không dễ bị phân hủy ở nhiệt độ nấu thông thường, người dân nên bảo quản thực phẩm cũng như dụng cụ nhà bếp ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Tan Dunci cũng cảnh báo rằng nếu đôi đũa có biểu hiện “nứt” hoặc “lông” mà mắt thường dễ nhận thấy thì phải vứt bỏ và thay thế ngay vì chính những đường nứt gãy này dễ bị bẩn, nấm mốc trú ngụ.
Cô cũng chia sẻ cách lau đũa đúng, nhấn mạnh rằng “hãy tự rửa đũa” (thay vì dùng máy rửa bát), đặc biệt là đũa tre, đũa gỗ, vì đũa tre có các đường khắc dọc và ngang trên đó, bạn phải làm sạch từng cái một dọc theo các đường chạm khắc, không nên cầm cả nắm mà chà xát vào nhau, hành động đó thực chất là không thể làm sạch được.
Ngoài ra, Tan Dunci nhắc nhở bạn nên lựa chọn chất liệu đũa cẩn thận. Ví dụ, đĩa melamine thông thường không chịu nhiệt và dễ biến dạng, không thể nhúng vào nồi nước nóng hoặc súp sôi.
Nguồn và ảnh: HK01
