5 giờ sáng, khi thành phố còn đang chìm trong giấc ngủ, ông Trương – một “cao thủ” chạy bộ kỳ cựu – đã sẵn sàng chinh phục những con phố quen thuộc. Mỗi ngày, ông đều thức dậy lúc 5 giờ, uống một cốc nước đun sôi để nguội, rồi chạy hai vòng quanh khu dân cư. Nhưng gần đây, ông cảm thấy có gì đó không ổn – sau khi chạy bộ buổi sáng về nhà, ông thường cảm thấy chóng mặt, thậm chí có vài lần suýt ngã. Để yên tâm, ông quyết định đi kiểm tra sức khỏe.
Tại phòng khám, bác sĩ Lý nhận thấy huyết áp của ông Trương cao hơn bình thường, với chỉ số tâm thu là 150 và tâm trương là 95. Khi hỏi về những thay đổi trong thói quen buổi sáng, ông Trương cho biết gần đây ông thường uống nước đun sôi để nguội ngay sau khi thức dậy, sau đó chạy bộ.
Bác sĩ giải thích rằng, dù dậy sớm và vận động buổi sáng rất tốt cho sức khỏe, nhưng đối với người bị cao huyết áp, những thói quen như vậy có thể làm huyết áp dao động mạnh hơn. Bác sĩ khuyến nghị ông Trương nên chú ý điều chỉnh một số thói quen để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu rõ mối liên hệ giữa dậy sớm và cao huyết áp.
Cao huyết áp và thời điểm nguy hiểm buổi sáng
Bác sĩ Lý mở cuốn sách khoa học y tế, chỉ vào một phần nói về “Hiện tượng huyết áp buổi sáng” và giải thích rằng buổi sáng là thời điểm nguy hiểm nhất trong ngày đối với những người mắc bệnh cao huyết áp.
Theo lý thuyết sinh lý, huyết áp của con người thay đổi suốt cả ngày. Từ 4 đến 6 giờ sáng, huyết áp thường ở mức thấp nhất. Khi tỉnh dậy và bắt đầu vận động, huyết áp sẽ tăng lên nhanh chóng. Đối với người bình thường, sự thay đổi này không gây lo ngại, nhưng đối với những người bị cao huyết áp, việc mạch máu không còn đàn hồi tốt và động mạch bị xơ cứng nghiêm trọng có thể làm cho mức huyết áp tăng cao đột ngột vào buổi sáng, gây ra rất nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của người mắc cao huyết áp.
Vì vậy, trong khoảng thời gian từ 6 đến 10 giờ sáng, người bệnh huyết áp cao nếu không cẩn thận có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ. Các nghiên cứu khoa học, trong đó có một nghiên cứu đăng trên tạp chí The Lancet, đã chỉ ra rằng sự gia tăng huyết áp vào buổi sáng có mối liên hệ chặt chẽ với tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch.
3 thói quen nguy hiểm với người bệnh huyết áp cao vào buổi sáng
Bác sĩ Lý bắt đầu chia sẻ ba thói quen buổi sáng mà những người bị cao huyết áp cần tránh để bảo vệ sức khỏe.
Đầu tiên là việc dậy quá nhanh sau khi thức giấc. Khi vừa tỉnh dậy, cơ thể chưa kịp thích nghi với sự thay đổi, và nếu đột ngột đứng dậy, nhịp tim cùng huyết áp sẽ tăng nhanh chóng. Đối với những người mắc cao huyết áp, hành động này có thể gây chóng mặt, thậm chí ngất xỉu. Để tránh tình trạng này, bác sĩ khuyên mọi người sau khi thức dậy nên nằm yên trên giường một lúc, cử động nhẹ tay chân để cơ thể dần làm quen, sau đó từ từ ngồi dậy và đứng lên. Cách này giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ huyết áp ổn định hơn.
Thói quen thứ hai là uống nước lạnh khi bụng đói. Việc này có thể kích thích hệ tiêu hóa, gây co thắt mạch máu và làm huyết áp dao động. Ngoài ra, máu vào buổi sáng thường đặc hơn, việc uống nước lạnh sẽ tạo thêm gánh nặng cho tim. Bác sĩ khuyến cáo nên uống nước ấm, khoảng 200 ml, để hỗ trợ tuần hoàn máu và làm giảm độ đặc của máu, từ đó giúp huyết áp duy trì ở mức ổn định hơn.
Cuối cùng, việc vận động mạnh khi bụng đói cũng là một thói quen cần tránh. Việc tập thể dục cường độ cao vào buổi sáng sẽ kích thích hệ thần kinh giao cảm, khiến huyết áp tăng đột ngột và có thể dẫn đến các biến chứng tim mạch. Thay vào đó, bác sĩ Lý khuyên mọi người nên lựa chọn những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, thái cực quyền, và tốt nhất là sau khi ăn sáng ít nhất 30 phút để đảm bảo sức khỏe được duy trì một cách an toàn.
Lời khuyên của bác sĩ
Sau khi nghe bác sĩ giải thích, ông Trương ghi nhớ từng lời chỉ dẫn một cách cẩn thận. Bác sĩ nhấn mạnh thêm: “Ngoài việc tuân thủ những thói quen này, bác cũng cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Hạn chế ăn mặn, tăng cường rau xanh và trái cây để hỗ trợ quá trình điều hòa huyết áp.” Ông Trương gật đầu, cảm thấy mình đã hiểu rõ hơn về cách quản lý sức khỏe buổi sáng.
Bác sĩ Lý cũng khuyên ông Trương nên tập thói quen đo huyết áp đều đặn vào mỗi buổi sáng, ngay sau khi thức dậy, để kịp thời phát hiện sự thay đổi. “Điều này sẽ giúp bác theo dõi được tình trạng sức khỏe và có những biện pháp can thiệp kịp thời,” bác sĩ nói thêm.
Ông Trương cảm thấy yên tâm hơn sau khi nhận được những lời khuyên quý giá từ bác sĩ. Dù biết rằng việc thay đổi thói quen không dễ dàng, nhưng ông quyết tâm thực hiện để bảo vệ sức khỏe của mình, nhất là thói quen buổi sáng.
Tầm quan trọng của việc kiểm soát huyết áp mỗi buổi sáng
Bác sĩ chia sẻ thêm thông tin quan trọng từ nghiên cứu đăng trên tạp chí Hypertension năm 2020, cho biết nếu huyết áp buổi sáng tăng thêm 10 mmHg, nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ tăng lên 13%. Tuy nhiên, nếu duy trì lối sống lành mạnh và dùng thuốc đúng cách, người bệnh có thể giảm đến 30% nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Nghe vậy, ông Trương cảm thấy phấn khởi hơn, cảm nhận được sự quan trọng của việc thay đổi thói quen buổi sáng. Ông nói: “Hôm nay tôi học được rất nhiều điều bổ ích. Từ nay, sáng dậy tôi sẽ đi bộ thay vì chạy bộ, đổi nước lạnh thành nước ấm, và tôi sẽ làm mọi thứ từ từ hơn. Hy vọng huyết áp sẽ ổn định như bác sĩ đã nói!”
Bác sĩ Lý mỉm cười, vỗ nhẹ vào vai ông Trương và động viên: “Chỉ cần bác kiên trì thực hiện những thói quen này, huyết áp của bác chắc chắn sẽ ổn định và được kiểm soát tốt hơn.”
Theo Toutiao
